Tin Ujević

Tin (Augustin) Ujević (Vrgorac, 5. VII. 1891 – Zagreb, 12. XI. 1955), poeta, tłumacz, eseista, krytyk literacki. Tłumaczenia jego wierszy sporadycznie ukazywały się w prasie literackiej, znalazły się również w dwóch wyborach liryki (jugosłowiańskiej i chorwackiej). Podziwiany i doceniany przez polskich badaczy literatur południowosłowiańskich. Tłumaczony m.in. przez Mieczysława Jastruna, Annę Kamieńską, Leopolda Lewina, Taduesza Nowaka, Juliana Przybosia i Aleksandra Wata.

KSIĄŻKI

Liryka jugosłowiańska. Wybór T. Mladenović, N. Simić, D. Šega. Red. Z. Stoberski. Wstęp J. Iwaszkiewicz. Warszawa, Iskry, 1960.

Cyprys / Čempres. Tłum. A. Wat, s. 282–284.
Fisharmonia / Fisharmonika. Tłum. M. Jastrun, s. 280–281.
Krzyk w półmroku / Vrištanja u polumraku. Tłum. J. Przyboś, s. 285–287.

„Wewnętrzne morze”. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Wybór, przedmowa i noty o autorach M. Slaviček. Red. J. Kornhauser. Tłum. przedmowy i not o autorach B. Gnypowa. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1982.

Błogosławiony poranek / Blaženo jutro. Tłum. T. Nowak, s. 104. Braterstwo ludzi we wszechświecie / Pobratimstvo lica u svemiru. Tłum. L. Lewin, s. 98–101.
Czyn spętanych rąk / Čin sputanih ruku. Tłum. L. Lewin, s. 98–99.
Lament codzienny / Svakidašnja jadikovka. Tłum. T. Nowak, s. 110–112.
Mieszkaniec Wszechświata / Vasionac. Tłum. T. Nowak, s. 114.
Nasze rusałki / Naše vile. Tłum. L. Lewin, s. 106.
Niemoc / Slaboća. Tłum. L. Lewin, s. 94.
Notturno / Notturno. Tłum. T. Nowak, s. 113.
Oto ja, który te słowiańskie wiersze / Ja što evo bezumno ispisah slovjenske pjesme. Tłum. T. Nowak, s. 102.
Przedłużony świat / Produženi svijet. Tłum. T. Nowak, s. 103.
Szybka odpowiedź / Brzi odgovor. Tłum. L. Lewin, s. 91.
Te słowa czarne są od głębokości / Ove riječi su crne od dubine. Tłum. L. Lewin, s. 107.
Ulica widm / Ulica fantoma. Tłum. L. Lewin, s. 109.
W tym tłoku, w tym ścisku / U ovoj gužvi, u ovoj stisci. Tłum. T. Nowak, s. 108.
Wysokie topole / Visoki jablani. Tłum. T. Nowak, s. 92–93.
Wzruszające uwagi / Ganutljive opaske. Tłum. L. Lewin, s. 95.
Zajazd Sub Love Divo / Svratište Sub Iove Dio. Tłum. L. Lewin, s. 90.
Zatrzymane siły bytu / Zadržane sile bića. Tłum. T. Nowak, s. 96–97.
Zielona gałąź i owoce smutku / Zelenu granu s tugom žuta voća. Tłum. T. Nowak, s. 105.

Liryka chorwacka XX wieku. Wybór i przekład E. F. Zych. Kraków, Nakład własny, 2002.

Odlazak / Wyjazd, s. 17.
Produženi svijeti / Przedłużony świat, s. 15—16.
Visoki jablani / Wysokie topole, s. 13—14.
Zvijezde u visini / Gwiazdy na wysokości.

W skwarze słońca, w chłodzie nocy. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Wybór, przekład, wstęp i noty G. Łatuszyński. Warszawa, Agawa, 2011.

***Blaženo jutro koje padaš / Błogi poranek, s. 58.
Dažd / Deszcz, s. 46—49.
Fotoreporter s krilima arhanđela / Fotoreporter ze skrzydłami archanioła, s. 55—57.
Gruda zemlje / Gruda ziemi, s. 45.
Igračka vjetrova / Igraszka wiatrów, s. 44.
Molitva iz tamnice / Modlitwa więźnia, s. 52—54.
Notturno / Nokturn, s. 50.
Ove su riječi crne od dubine / Te słowa są ciemne, s. 51.
Svakidašnja jadikovka / Codzienne biadolenia, s. 41—43.

CZASOPISMA

Krzyk w półmroku / Vrištanja u polumraku. Tłum. J. Przyboś. „Wiatraki” [dodatek literacki do „Faktów i Myśli”] 1959, nr 8, s. 1.

Zegary w mieście / Satovi po gradu. Tłum. S.K. Papierkowski. „Więź” 1969, nr 10, s. 66.

Burza na Braczu / Bura na Braču, s. 46–47. Gruda na ziemi / Gruda zemlje, s. 45. Oliwka i figowiec na brzegu morza / Maslina i smokva uz morsku obalu. Tłum. A. Kamieńska. „Punkt” 1979, nr 6, s. 45–46.

TEKSTY O TINIE UJEVICIU

ak [Kamieńska A.]: Czterech poetów serbsko-chorwackich i ich wiersze o morzu. „Punkt” 1979, nr 6, s. 53. [M. Krleža, J. Pupačić, M. Slaviček, T. Ujević].

J.M. Moroń: Wczesna proza poetycka Tina Ujevicia. (Analiza zawartości światopoglądowej). W: Literatury słowiańskie w okresie awangardowego przełomu. Red. Z. Niedziela. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Ossolineum, 1979, s. 81–92.

J. Wierzbicki: Literacka Jugosławia, czyli o sposobach istnienia literatur narodowych. W: Literackie i folklorystyczne sondaże. Red. J. Magnuszewski. Warszawa, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1989, s. 103–136. [Ogólnie, m.in. J. Benešić, I. Gundulić, J. Križanić, M. Krleža, R. Marinković, A.G. Matoš, I. Meštrović, V. Nazor, S. Novak, I. Slamnig, A.B. Šimić, T. Ujević, P. Ritter­ Vitezović, I. Vojnović].

J. Wierzbicki: Wielki Tin. W: Idem: Pożegnanie z Jugosławią. Szkice i portrety literackie, Warszawa 1992, s. 40-57;

M. Dąbrowska-Partyka: Tin Ujević – język międzyprzestrzeni. W: Idem: Teksty i konteksty. Awangarda w kulturze literackiej Serbów i Chorwatów. Kraków 1999, s. 129-170.

J. Kornhauser: Augustin Ujević a serbska Moderna
http://postjugo.filg.uj.edu.pl/ujevic.pdf