Pierwszy poziom instytucji kształtujących politykę kulturalną, wyróżniony przez Stefana Żółkiewskiego.

Fragment monografii Croatica. Literatura i kultura chorwacka w Polsce…

„Kulturę literacką i sytuacje komunikacyjne w społeczeństwach XX wieku cechuje, według Żółkiewskiego, wysoki stopień instytucjonalizacji. W książce z 1980 roku Wiedza o kulturze literackiej wyróżnia trzy typy instytucji w sferze kultury: „Występują tu następujące typy instytucji: po pierwsze, programujące, określające kierunek rozwoju kultury, ustalające jej cele, kształtujące jej automodel lub jego wybrane składniki; po drugie, kontrolujące główne, wybrane aspekty kulturowe rzeczywistości społecznej, jako swoiste i dotyczące przemian lub trwania znaczeń; po trzecie, umożliwiające uczestnictwo w kulturze, doświadczanie jej wartości oraz wszelkie formy akulturyzacji, inicjacji kulturowej, przyuczania jej do wzorców.”