Julian Kornhauser (1946, Gliwice), literaturoznawca, slawista, poeta, krytyk literacki, eseista, tłumacz literatury chorwackiej i literatury serbskiej. Jedna z najważniejszych postaci kreująca wizerunek literatury chorwackiej w Polsce.

Przekłady książek

Utwory poetyckie

Mihalić Slavko: Sen w świetle. Wybór, wstęp i tłumaczenie J. Kornhauser. Warszawa, PIW, 1980.

• Bardziej jadowity dzięki własnej truciźnie / Otrovniji svojim ljutim otrovom, s. 29.
• Było tu wszystko i więcej już niczego nie było / Sve je bilo to i više ničeg nije bilo, s. 37.
• Coraz częściej zdarza się nam / Sve nam Se više događa, s. 50.
• Człowiek który podjął decyzję / Čovjek koji je odlučio, s. 30.
• Dolina / ?, s. 20.
• Etiuda / Étude, s. 21.
• Guernica / Guernica, s. 24.
• Hulanka pod gołym niebem / Pijanka pod otvorenim nebom, s. 28.
• Jesień / Jesen, s. 15.
• Jest i nie ma / Jest i nije, s. 40.
• Jeździec / Konjanik, s. 59.
• Kartka z albumu / List iz slikovnice, s. 57.
• List miłosny / Ljubavno pismo, s. 16.
• Los poety cudotwórcy / Sudbina pjesnika, čudotvorca, s. 22–23.
• Metamorfoza / Metamorfoza, s. 14.
• Mistrzu, zgaś świece / Majstore, ugasi svijeću, s. 61.
• Moje życie to tylko fotografia / Moj život je samo jedna slika, s. 27.
• Musiałem wrócić / Morao sam se vratiti, s. 9.
• Naszego rodu dawny znak / Našega roda davni znak, s. 17.
• Nie ufaj / Ne nadaj se, s. 10.
• Niewolnik wolności / Rob slobode, s. 26.
• Nocny tramwaj / Noćni tramvaj, s. 60.
• Ogień lipca wino pojednania / Vatra srpnja vino pomirenja, s. 52.
• Ogród czarnych jabłoni / Vrt crnih jabuka, s. 42.
• Ostatnia wieczerza / Posljednja večera, s. 18.
• Pastorałka / Pastorala, s. 11.
• Powstanie wiersza / Postanak pjesme, s. 44.
• Próbuję zatrzymać czas / Kušam zaustaviti vrijeme, s. 48.
• Ptaku kobieto kobieto / Ptico ženo ženo, s. 51.
• Ranek w splickim porcie / Jutro u splitskoj luci, s. 47.
• Rondo / Rondeau, s. 25.
• Rzeczy martwego przyjaciela / Stvari mrtvog prijatelja, s. 56.
• Sen i mara / Tlapnja i snoviđenje, s. 38.
• Śmierć liści / Smrt lišća, s. 33.
• Ulice / Ulice, s. 49.
• W przeciwnym razie wszystko byłoby bez sensu / Inače bi sve bilo besmisleno, s. 31.
• W siwym zmierzchu / U blijedom sutonu, s. 45.
• Wielki nokturn / Nokturno, s. 32.
• Wiosna u drzwi / Proljeće na vratima, s. 54.
• Wojna / Rat, s. 58.
• Wygnańcza balada / Prognana balada, s. 12–13.
• Wyruszam w drogę cofając się / Idem put svoj unatrag, s. 55.
• Zabawa / Igra, s. 36.
• Zadowolony twórca / Zadovoljni stvaralac, s. 53.
• Zima bez zimy / Zima bez zime, s. 39.
• Zwiedzanie lasu / Posjet šumi, s. 19.
• Żeglarka…  / Brodarica…, s. 46.

Wewnętrzne morze. Antologia poezji chorwackiej XX wieku. Wybór, przedmowa i noty o autorach M. Slaviček. Red. J. Kornhauser. Tłumaczenie przedmowy i not o autorach B. Gnypowa. Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1982.

Babić Goran:

• O godzinie 1.30 pewnego ranka na dalekich peryferiach Zagrzebia, usłyszane pod oknem obskurnego domu kilka dni przed śmiercią Ungarettiego / U 1,30 jednoga jutra na daleko periferiji Zagreba, oslušnuto spod prozora siromačne kuće hekoliko dana prije smrti Ungaretti–a, s. 530.
• Panie, które zwyciężyły XX wiek / Gospe koje su pobijedile Dvadeseto stoljeće, s. 531–532.
• Ptak na prąd, s. 533.
• Wodowska / ?. , s. 528.

Benešić Julije:

• Osijek / Osijek, s. 169–173.

Horvatić Dubravko:

• Nagrobek / Stećak, s. 451.
• Pewien król zrzekł się tronu / Jedan se kralj odrekao prestolja, s. 449.
• Wiersz / Ta moja pjesma, s. 453.
• Zapis / ?, s. 448
• xxx (Z pokolenia na pokolenie oblegamy to miasto …) / S koljena na koljeno opsjedamo ovaj grad…, s. 452.
• xxx (Ze wszystkich stron nacierają wojska…) / Sa svih strana nailaze vojska, s. 450.

Matoš Antun Gustav:

• 1909 / 1909, s. 63.
• Dziewczynce zamiast zabawki / Djevojčici mjesto igračke, s. 62.
• Gniazdo bez sokoła / Gnijezdo bez sokola, s. 66.
• Jesienny wieczór / Jesenje veče, s. 64.
• Notturno / Notturno, , s. 67.
• Zmora / Mòra, s. 68–75.

Mihalić Slavko:

• Jesień / Jesen, s. 338.
• List miłosny / Ljubavno pismo, s. 340.
• Metamorfoza / Metamorfoza, s. 333.
• Musiałem wrócić / Morao sam se vratiti, s. 337.
• Naszego rodu dawny znak / Našega roda davni znak, s. 341.
• Nie ufaj / Ne nadaj se, s. 334.
• Ostatnia wieczerza / Posljednja večera, s. 342.
• Pastorałka / Pastorala, s. 332.
• Ranek w splickim porcie / Jutro u splitskoj luci, s. 339.
• Wygnana balada / Proganan ballada, s. 335–336.

Pavlović Boro:

• Jeleń w restauracji / Jelen u restoranu, s. 295.
• Łobuz / ?. , s. 294.

Slaviček Milivoj:

• Drobny wierszyk o miłości / Mala pjesma o ljubavi, s. 351.
• Ja i rzeka żyjemy w nieprzyjaźni / Rijeka i ja smo u neprijateljstvu, s. 345.
• Ludzie mają / Ljudi imaju, s. 348.
• O mierze / O mjeri, s. 353.
• Radość / Veselje, s. 349.
• Ta moja olbrzymia chorągiew / Neki moj golemi barjak, s. 344.
• Wiersz do rubryki ogłoszeń / Pjesma za veliki oglasnik, s. 346.
• Wyobraźnia (w głębokości XX w. n.e.) / Mašta (u dubini XX stoljeća n.e.), s. 352.
• Zadziwiająco białe drzwi / Čudesno bijela vrata, s. 347.
• Żeby ktoś mógł zostać moim przyjacielem / Da mi netko bude drug, s. 350.

Šimić Antun Branko:

• Ciężkie powietrze / Teški zrak, s. 159.
• Hercegowina / Hercegovina.  s. 157.
• Matka / Mati, s. 154.
• Miłość / Ljubav, s. 158.
• Przestroga / Opomena, s. 155.
• Puste niebo / Prazno nebo, s. 160.
• Śmierć / Smrt, s. 164.
• Śmierć i ja / Smrt i ja, s. 156.
• Tren / Tužaljka, s. 162.
• Wiersz o pewnym pagórku / Pjesma jednom brijegu, s. 163.
• Ziemia / Zemlja, s. 161.

Šoljan Antun:

• Ja, rzucający kamienie / Bacač kamena, s. 413–415.
• Król / Kralj, s. 412.
• Marynarz (próba interpretacji) / ?., s. 416.

Inne przekłady

Škreb Zdenko: Próba interpretacji wiersza Kranjčevicia „Naš čovo” Tłum. J. Kornhauser. W: Interpretacja literacka na terenie zachodniej i południowej Słowiańszczyzny. T. 1. Red. M. Dąbrowska-Partyka. Kraków, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego (skrypt uczelniany nr 391), 1981, s. 149–158.

Przekłady w czasopismach

Utwory poetyckie

Mihalić Slavko: Etiuda / Étude, s. 89; Dolina, s. 90; Zwiedzanie lasu. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura na Świecie” 1975, nr 6, s. 91.

Parun Vesna: Modlitwa / Molitva, s. 102–103; Samotność / Osamljenost, s. 102; Trawa rozfalowana / Trava ustalasana. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura na Świecie” 1975, nr 6, s. 103.

Slaviček Milivoj: Ktoś zatrzymał się na drodze / Jedan je zastao na cesti, s. 109; Czuwający / Bdijač, s. 110; Jestem wiosło i latarnia morska / Ja sam veslo i svjetionik, s. 110–111; Po prostu; B. Novak / Jednostavno Božena Novak. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura na Świecie” 1975, nr 6, s. 112.

Osti Josip: Czysta kartka albo zaczynasz zapominać dzieciństwo / ?. Tłum. J. Kornhauser. „Nowy Wyraz” 1976, nr 3, s. 58.

Babić Goran: Panie, które zwyciężyły XX wiek / Gospe koje su pobijedile Dvadeseto stoljeće; Ptak na prąd / ?; Wodowskaz. Tłum. J. Kornhauser. „Życie Literackie” 1977, nr 43, s. 9.

Babić Goran: Co by musiał komunizm / Što bi morao komunizam; O godzinie 1.30 pewnego ranka …. / U 1,30 jednoga jutra na daleko periferiji Zagreba, oslušnuto spod prozora siromačne kuće nekoliko dana prije smrti Ungaretti-a. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura na Świecie” 1978, nr 8, s. 249–251.

Slaviček Milivoj: Dziesięć powtórnych zasad / Deset ponovnih pravila; O pytaniu sprzedawcy wódki / O pitanju prodavača wódkę; Miara / O mjeri; Zadziwiająco białe drzwi / Čudesno bijela vrata;  Żeby ktoś mógł zostać moim przyjacielem / Da mi netko bude drug. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura” 1979, nr 46, s. 7.

Mihalić Slavko: Metamorfoza / Metamorfoza. Tłum. J. Kornhauser. W: Łatuszyński G.: Uwolnić się od cudzych słów. „Nowe Książki” 1981, nr 19, s. 22. [w recenzji znajduje się również przekład wiersza Lalicia autorstwa G. Łatuszyńskiego; poezja]

Maković Zvonko: Tropy / Tragovi, s. 162–163; Wahadło / Njihalo, s. 164; Sztuka historyczna / Povijesno iskustvo, s. 165; Ktoś trzyma / ***netko drži fotografiju u ruci. Tłum. J. Kornhauser. „Literatura na Świecie” 1983, nr 5, s. 166.

Šimić Branko: Miłość / Ljubav. Tłum. J. Kornhauser. „Zwierciadło” 1983, nr 3, s. 11.

Julian Kornhauser o literaturze i kulturze chorwackiej

Książki

1. Kornhauser J.: Od mitu do konkretu. Szkice o modernizmie i awangardzie w poezji chorwackiej. Wydawnictwo Literackie. Kraków. 1978. [w II części książki odniesienia do poezji serbskiej w podrozdziałach: Kosmos w poezji serbskich i chorwackich ekspresjonistów; Dadaistyczna poezja zenitystów w kręgu serbskiej awangardy]
2. Kornhauser J.: Współczesna poezja jugosłowiańska (1941–1970). Wrocław–Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich. PAN. Oddział w Krakowie. Nauka dla wszystkich, nr 328, 1980.
3. Kornhauser J.: Wspólny język. Katowice 1983. [Rozdziały: Mit w chorwackiej poezji modernistycznej (M. Begović, D. Domjanić, V. Nazor, V. Vidrić) s. 5–18; „Związne” sonety Vojnovicia, s. 19–29; Organizacja przestrzeni w dramacie poetyckim „Krzysztof Kolumbˮ Miroslava Krležy, s. 42–52; Źródła chorwackiego nadrealizmu (D. Ivanišević, R. Ivšić), s. 53–60; Słowa–klucze w poezji Vesny Parun (próba interpretacji) s. 83–98; Dziennik mówiony (o ironii w poezji Milivoja Slavička), s. 132–148; Kategoria nowości na przykładzie chorwackiej literatury lat 70–tych, (G. Babić, proza „borgesowców”; OFF–poezja) s. 244–265;  Rec.: Bąk K.: Kornhauser i południowi Słowianie. „Przegląd Tygodniowy” 1983, nr 31, s. 14; Juda C.: Odkrywanie „Wspólnego języka”. „Życie Literackie” 1983, nr 36, s. 10.

Artykuły i rozdziały w monografiach

1. Kornhauser J.: [rec.]: Antun Barac, „Literatura narodów Jugosławii”. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław 1969, ss. 375. „Pamiętnik Słowiański” 1973, T. 23, s. 387–389.
2. Kornhauser J.: Literatura serbsko–chorwacka po 1945 r. „Poglądy” 1970, nr 22, s. 17–19. [z fot. M.K. i I.A., przede wszystkim o prozie, z chorwackich Miroslav Krleža, w kontekście współczesnym, po II wojnie światowej uważa, że można mówić o literaturze jugosłowiańskiej czy serbo-chorwackiej]
3. Kornhauser J: Główne warstwy chorwackiego modernizmu. „Sprawozdania z Posiedzeń Komisji Naukowych (lipiec–grudzień 1971)”, T. 15. Z. 2. Polska Akademia Nauk. Oddział w Krakowie. Warszawa–Kraków 1972, s. 426–427. [streszczenie referatu wygłoszonego na posiedzeniu Komisji Słowianoznawstwa 8.12.1971; problemy periodyzacji, kwestie terminologiczne]
4. Kornhauser J.: Główne warstwy chorwackiego modernizmu. „Prace Historycznoliterackie. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” Kraków, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1973, s. 157–171.
5. Kornhauser J.: Mit w chorwackiej poezji modernistycznej. W: Modernizm w literaturach słowiańskich (zachodnich i południowych). Red. M. Bobrownicka. Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk, Ossolineum, 1973, s. 127–135.
6. Kornhauser J.: „Knjiga Boccadoro” Milana Begovicia w kontekście symbolizmu. Sprawozdania z posiedzeń Komisji Naukowych PAN w Krakowie XVII, 1973, 2, s. 414–415.
7. Kornhauser J. „Odra” 1973, nr 6, s. 103–104. [rec. Zdrajców A. Šoljana]
8. Kornhauser J.: Vesna Parun, poezja spontaniczna. „Literatura na Świecie” 1975, nr 6, s. 92–101.
9. Kornhauser J.: Komentarze Slavička. „Literatura na Świecie” 1975, nr 6, s. 323–326. [rec. książki Naslov što ga nikad neću zaboraviti]
10. Kornhauser J.: M. Begović, V. Vidrić, I A.G. Matoš jako przedstawiciele chorwackiej poezji modernistycznej. „Biuletyn Slawistyczny” 1976, nr 1, s. 136–138. [tezy rozprawy doktorskiej]
11. Kornhauser J.: Źródła chorwackiego nadrealizmu. „Twórczość” 1977, nr 8, s. 160–162. [D. Ivanišević, R. Ivšić]
12. Kornhauser J.: Jugosłowiański ekspresionizm. „Miesięcznik Literacki” 1977, nr 6, s. 75–80. [o ekspresjonizmie chorwackim, serbskim i słoweńskim, w przypadku chorwackiego odwołuje się do N. Ivanišina i jego pracy Fenomen ekspresionizma u hrvatskoj lirici; V. Žmegača, O poetici ekspresionističke faze u hrvatskoj književnosti, spośród autorów do Krležy, Šimicia, Donadiniego]
13. Kornhauser J.: Kosmos w poezji chorwackich i serbskich ekspresjonistów. „Pamiętnik Słowiański” 1977, T. 27, s. 99–109.
14. Kornhauser J.: Słowa klucze w poezji Vesny Parun (próba interpretacji). „Pamiętnik Słowiański” 1979 [1980], T. 29, s. 149–160.
15. Kornhauser J. (juk): Beztroska. „Pismo” 1981, nr 7, s. 136. [odnosi się do Stanisława Grzeleckiego recenzji W agonii M. Krležy (stg.) Wstrząsy i przemijania. „Życie Warszawy” 1981, nr 145, s. 7.]
16. Kornhauser J.: Kategoria nowości na przykładzie chorwackiej literatury lat 70–tych. „Literatura na Świecie” 1983, nr 5, s. 56–73. [borgesowcy, Goran Babić; off–poezja]
17. Kornhauser J. „Ruch Literacki” 1984. Z. 1/2, s.114–118. [rec. książki A. Flakera Poetika osporavanja. (Avangarda književna ljevica). Zagreb 1982, także o zagrzebskiej szkole stylistycznej]
18. Kornhauser J.: Milivoja Slvičeka wiersze o Polsce. W: Polska – Jugosławia. Związki i paralele literackie. Red. H. Janaszek-Ivaničková i E. Madany. Wrocław, Ossolineum, 1987, s. 149–158.
19. Kornhauser J.: „Związane” sonety Vojnovicia. Red. M. Tatara. Warszawa–Kraków, Nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, 1987, s. 81–88.